Trang
Dự thảo sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đang gây chú ý khi đề xuất ưu đãi thuế cho xe hybrid và xem xét tăng thuế xe bán tải. Những thay đổi này có thể tác động lớn đến thị trường và hành vi tiêu dùng ô tô tại Việt Nam.
Nội dung chính
Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đang thu hút sự quan tâm của dư luận và cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực ô tô.
Sau khi được Quốc hội cho ý kiến lần đầu vào kỳ họp tháng 10/2024 và tiếp tục được thảo luận tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách cuối tháng 3/2025, dự thảo luật đã có những thay đổi đáng chú ý. Trong đó, chính sách thuế với xe hybrid và xe bán tải cabin kép là hai nội dung gây nhiều tranh luận.
Bỏ phân biệt giữa xe hybrid sạc trong và sạc ngoài
Một trong những điểm mới quan trọng của dự thảo là việc bỏ phân biệt giữa các loại xe hybrid sạc trong (HEV) và hybrid sạc ngoài (PHEV). Theo quy định mới, tất cả các loại xe hybrid sẽ được áp mức thuế tiêu thụ đặc biệt bằng 70% so với xe sử dụng động cơ đốt trong thông thường.
Phương án này được cho là phù hợp với xu hướng phát triển xe xanh, thân thiện với môi trường, đồng thời giúp đơn giản hóa chính sách thuế. Dự thảo cũng giao Chính phủ nghiên cứu và quy định chi tiết để phù hợp với thực tế phát triển công nghệ trong tương lai.
Ghi nhận trên thị trường cho thấy, hiện nhiều hãng xe đang tích cực đẩy mạnh dòng xe hybrid tại Việt Nam. Tuy nhiên, mức giá trung bình của xe hybrid hiện vẫn cao hơn khoảng 15% so với xe chạy xăng thông thường, khiến tỷ lệ tiêu thụ còn thấp. Trong năm 2024, tổng doanh số của xe hybrid tại Việt Nam mới chỉ đạt 9.866 xe, chiếm 0,2% thị phần ô tô.
Giảm thu ngắn hạn, lợi dài hạn
Đánh giá về chính sách thuế đối với xe hybrid, ông Nguyễn Ngọc Thái - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thuế và Tư vấn KPMG cho rằng, việc giảm thuế có thể khiến ngân sách Nhà nước giảm khoảng 5.000 tỷ đồng mỗi năm.
Dù vậy, đây là chi phí có thể chấp nhận nếu so sánh với những lợi ích dài hạn về môi trường, tiết kiệm nhiên liệu và nhập khẩu xăng dầu.
Cụ thể, theo nghiên cứu của KPMG Việt Nam, nếu ưu đãi thuế được áp dụng, người dân và Nhà nước có thể tiết kiệm 26.000 tỷ đồng chi phí nhiên liệu và 28.000 tỷ đồng chi phí nhập khẩu dầu thô trong suốt vòng đời sử dụng của các xe hybrid.
Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho rằng, không nên phân biệt mức thuế giữa xe HEV và PHEV mà cần áp dụng một mức thuế ưu đãi chung ở mức 50% so với xe chạy xăng để khuyến khích tiêu dùng.
Quan điểm này cũng được Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu (Ủy ban Kinh tế và Tài chính) ủng hộ, nhấn mạnh rằng cần có chính sách thuế đủ hấp dẫn để thay đổi hành vi tiêu dùng, hướng người dân chuyển sang sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường.
Tranh luận về việc tăng thuế xe bán tải cabin kép
Bên cạnh chính sách cho xe hybrid, đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe bán tải cabin kép cũng đang tạo nên nhiều ý kiến trái chiều.Theo định nghĩa trong dự thảo, đây là loại xe bán tải có cabin thiết kế hai hàng ghế (chở tối đa 5 người), vừa phục vụ chở hàng, vừa chở người.
Ngày 4/3/2025, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có văn bản góp ý, cho rằng đề xuất tăng thuế là chưa hợp lý trong bối cảnh hiện tại.
Theo VCCI, xe bán tải cabin kép chủ yếu được sử dụng bởi doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh cá thể và các cơ quan chức năng. Nếu tăng thuế quá nhanh và cao, sẽ gây tác động tiêu cực đến người dùng và làm giảm sản lượng tiêu thụ xe.
Cụ thể, theo số liệu VCCI trích dẫn, việc tăng thuế có thể làm giảm 36% lượng tiêu thụ xe bán tải và khiến Nhà nước thất thu khoảng 7.700 tỷ đồng trong giai đoạn 2024 - 2030. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới các doanh nghiệp đang đầu tư sản xuất xe loại này trong nước.
Hãng tư vấn KPMG Việt Nam cũng cho biết, hiện 64% người dùng xe bán tải là khách hàng cá nhân, bao gồm nông dân, kỹ sư, cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ.
Trong đó, 36% còn lại là các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp lớn như Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Nông nghiệp, Tập đoàn Viettel, các doanh nghiệp BOT quản lý cao tốc... Những đối tượng này dùng xe bán tải để phục vụ công tác chuyên ngành và nhiệm vụ quốc gia.
Đại biểu Quốc hội Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội - nhấn mạnh rằng xe bán tải cabin kép chủ yếu hoạt động tại nông thôn, miền núi, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất, vận chuyển hàng hóa. Do đó, nếu tăng thuế ngay lập tức, sẽ gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân và hiệu quả sản xuất.
Một số ý kiến đề xuất nên áp dụng lộ trình tăng thuế hợp lý trong vòng 3 năm, bắt đầu sau 1 năm kể từ khi luật được thông qua, để đảm bảo sự ổn định cho thị trường, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng và doanh nghiệp nhỏ.
Trang
